استیبل کوین چیست؟ معرفی کامل انواع، کاربردها و مزایا و معایب Stablecoin

بازار ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر به‌شکل چشمگیری رشد کرده است، اما نوسانات شدید قیمت همواره یکی از دغدغه‌های مهم سرمایه‌گذاران و کاربران این حوزه بوده است. در میان این فضای پرنوسان، مفهومی به‌نام «استیبل کوین» (Stablecoin) ظهور کرد که هدف اصلی‌اش ایجاد ثبات قیمتی و کاهش ریسک معاملات بود. شاید بپرسید استیبل کوین چیست؟ استیبل کوین یا ارز دیجیتال باثبات، نوعی رمز ارز است که ارزش آن به دارایی‌های پایدار مانند دلار، یورو، طلا یا حتی سایر رمزارزها وابسته است و برخلاف ارزهایی مانند بیت کوین یا اتریوم، نوسان قیمتی شدیدی ندارد.

در این مقاله از آکادمی مالی رفیعی قصد داریم بررسی کنیم استیبل کوین چیست، انواع استیبل کوین‌ها را بشناسیم، مزایا و معایب آن‌ها را مرور کنیم و ببینیم چه نقشی در دنیای واقعی و آینده بازار کریپتو ایفا می‌کنند. اگر به‌دنبال درک عمیق‌تر از دنیای Stablecoin هستید، با ما همراه باشید.

استیبل کوین چیست؟

استیبل کوین چیست؟ به‌زبان ساده، استیبل کوین یا ارز دیجیتال باثبات، نوعی رمزارز است که برخلاف ارزهایی مثل بیت کوین یا اتریوم، نوسان قیمت شدیدی ندارد و ارزش آن همواره به یک دارایی پایدار مانند دلار، یورو، طلا یا حتی یک سبد از ارزهای دیجیتال وابسته است. به بیان فنی، استیبل کوین به‌گونه‌ای طراحی شده تا قیمت خود را نزدیک به ارزش دارایی پشتوانه نگه دارد و این کار را یا از طریق ذخیره‌سازی پشتوانه واقعی مانند ارزهای فیات در خزانه‌ها و یا از طریق الگوریتم‌های هوشمند و قراردادهای خودکار انجام می‌دهد.

استیبل کوین‌ها فلسفه مهمی در دل خود دارند؛ آن‌ها به‌عنوان پلی میان دنیای پرنوسان رمزارزها و دنیای دارایی‌های پایدار مثل ارزهای فیات یا کالاها عمل می‌کنند. هدف اصلی از ایجاد Stablecoin این است که کاربران بتوانند در بازار کریپتو از ثبات نسبی قیمت برخوردار شوند و ریسک معاملات و سرمایه‌گذاری‌های خود را کاهش دهند. به همین دلیل است که بسیاری از معامله‌گران برای حفظ ارزش دارایی خود در زمان نوسانات شدید بازار، به استیبل کوین‌ها پناه می‌برند و از آن‌ها برای انجام پرداخت‌های سریع و کم‌هزینه نیز استفاده می‌کنند.

تاریخچه استیبل کوین ها

یکی از نخستین پروژه‌های استیبل کوین در دنیای رمزارزها، ارزی بود که ابتدا با نام ریل‌کوین (Realcoin) شناخته می‌شد. این پروژه در سال ۲۰۱۴ راه‌اندازی شد و کمی بعد نام آن به تتر (Tether) تغییر کرد. تتر با هدف ارائه یک ارز دیجیتال باثبات ایجاد شد که ارزش آن همیشه برابر با یک دلار آمریکا باقی بماند. همین ویژگی باعث شد تتر به یکی از پرکاربردترین رمزارزها تبدیل شود و امروزه به‌عنوان بزرگ‌ترین استیبل کوین بازار شناخته می‌شود.

سال‌های اوج ظهور استیبل کوین ها (۲۰۱۷-۲۰۱۸)

گرچه تتر زودتر از بقیه معرفی شد، اما استیبل کوین‌ها در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ به‌طور جدی وارد فضای معاملات رمزارزی شدند. در این دو سال، تعداد زیادی پروژه استیبل کوین جدید راه‌اندازی شد تا معامله‌گران بتوانند از نوسانات سنگین بازار کریپتو در امان بمانند. این موج تازه، مفهوم ارز دیجیتال باثبات را از یک ایده محدود به یک ابزار پرکاربرد در بازار کریپتو تبدیل کرد.

رشد بازار استیبل کوین ها از ۲۰۲۰ تا امروز

از سال ۲۰۲۰ به بعد، بازار استیبل کوین‌ها رشد چشمگیری را تجربه کرده است. طبق آمار، ارزش کل بازار این ارزها از حدود ۲۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰، به ۱۲۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ و سپس به ۱۸۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ رسید. این رشد، نشانه استقبال گسترده کاربران از استیبل کوین‌هاست. به‌ویژه در دوران نوسانات شدید بازار، معامله‌گران ترجیح می‌دهند بخشی از دارایی خود را به ارزهای باثبات تبدیل کنند تا ریسک سرمایه‌گذاری‌شان کمتر شود.

هدف از طراحی استیبل کوین‌ها

یکی از دلایل اصلی طراحی استیبل کوین‌ها، حل مشکل نوسانات شدید بازار رمزارزها بود. قیمت ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین یا اتریوم می‌تواند در مدت کوتاهی تغییرات بزرگی داشته باشد و همین موضوع، استفاده از آن‌ها را در معاملات روزمره یا تجارت‌های بین‌المللی دشوار می‌کند. استیبل کوین‌ها با اتصال ارزش خود به دارایی‌های باثبات مثل دلار یا طلا، به کاربران امکان می‌دهند که بدون نگرانی از تغییرات شدید قیمت، تراکنش‌های خود را انجام دهند.

استیبل کوین‌ها کاربردهای متنوعی دارند. علاوه بر حفظ ارزش سرمایه، می‌توان از آن‌ها برای پرداخت‌های روزمره، ارسال حواله‌های برون‌مرزی و استفاده در قراردادهای هوشمند بهره گرفت. در پرداخت‌های همتا به همتا یا تراکنش‌های بین‌المللی، استفاده از استیبل کوین باعث می‌شود کارمزدها کاهش یابد و سرعت انتقال پول بیشتر شود. همچنین قراردادهای هوشمند که به‌طور خودکار اجرا می‌شوند، با کمک استیبل کوین‌ها می‌توانند بدون وابستگی به نوسانات قیمت رمزارزها، عملکرد مطمئن‌تری داشته باشند.

یکی دیگر از اهداف استیبل کوین‌ها، محافظت از ارزش دارایی افراد در کشورهایی است که پول ملی آن‌ها دچار کاهش ارزش یا تورم شدید می‌شود. در چنین شرایطی، شهروندان می‌توانند سرمایه خود را به استیبل کوین تبدیل کنند تا از سقوط ارزش دارایی‌شان جلوگیری کنند. تجربه کشورهایی مانند ونزوئلا نشان داده است که استفاده از ارزهای دیجیتال باثبات، می‌تواند راهی برای حفظ قدرت خرید مردم در بحران‌های اقتصادی باشد.

انواع استیبل کوین‌ها

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که هنگام آشنایی با استیبل کوین باید به آن توجه کرد، شناخت انواع استیبل کوین است. استیبل کوین‌ها بر اساس نوع پشتوانه یا روش حفظ ارزش خود، در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرند. این تنوع به کاربران کمک می‌کند بسته به نیاز و میزان ریسک‌پذیری، بهترین گزینه را انتخاب کنند. در ادامه با انواع استیبل کوین آشنا می‌شویم.

استیبل کوین با پشتوانه پول ملی (فیات)

یکی از رایج‌ترین انواع استیبل کوین، استیبل کوین‌های دارای پشتوانه پول ملی یا همان فیات هستند. این مدل استیبل کوین‌ها ارزش خود را به یک ارز سنتی مانند دلار آمریکا، یورو، ین یا سایر واحدهای پولی رایج وابسته می‌کنند. به‌عنوان مثال، هر واحد از استیبل کوین تتر (USDT) معادل یک دلار آمریکا است. استیبل کوین‌های USDC و BUSD نیز از دیگر نمونه‌های معروف این دسته محسوب می‌شوند. پشتوانه این کوین‌ها معمولاً در حساب‌های بانکی یا صندوق‌های امانی ذخیره شده و گاهی تحت نظارت موسسات حسابرسی مستقل قرار دارد.

استیبل کوین با پشتوانه دارایی (طلا و کالا)

نوع دیگری از استیبل کوین‌ها، استیبل کوین‌های دارای پشتوانه دارایی هستند. در این مدل، ارزش هر واحد استیبل کوین معادل مقدار مشخصی از یک دارایی واقعی مثل طلا، نفت یا سایر فلزات گران‌بها است. به‌طور مثال، Tether Gold یا Pax Gold نمونه‌هایی از این دسته هستند که پشتوانه آن‌ها طلا است. مزیت اصلی این استیبل کوین‌ها، فراهم کردن امکان سرمایه‌گذاری دیجیتال در کالاهای فیزیکی بدون نیاز به نگهداری مستقیم آن‌هاست.

استیبل کوین با پشتوانه رمزارز

استیبل کوین‌های دارای پشتوانه رمزارز، از وثیقه‌گذاری ارزهای دیجیتال دیگر برای حفظ ارزش خود استفاده می‌کنند. برخلاف تصور رایج، این نوع استیبل کوین بدون پشتوانه نیست، بلکه توسط رمزارزهایی مانند اتریوم، بیت کوین یا مجموعه‌ای از توکن‌های دیجیتال پشتیبانی می‌شود. نمونه بارز این دسته، استیبل کوین DAI است که با پشتوانه ارزهایی مثل ETH و BAT در قراردادهای هوشمند وثیقه‌گذاری می‌شود. FRAX نیز از دیگر نمونه‌های این مدل است. مزیت اصلی این استیبل کوین‌ها، شفافیت و قابلیت بررسی لحظه‌ای پشتوانه آن‌ها در بلاک‌چین است.

استیبل کوین الگوریتمی

استیبل کوین الگوریتمی هیچ پشتوانه فیزیکی یا رمزارزی ندارد. در عوض، با استفاده از الگوریتم‌های پیچیده و قراردادهای هوشمند، عرضه و تقاضا را مدیریت می‌کند تا قیمت استیبل کوین را ثابت نگه دارد. اگر قیمت بالاتر از ارزش هدف برود، استیبل کوین‌های جدید ضرب می‌شوند و اگر قیمت پایین‌تر بیاید، کوین‌ها از بازار خارج می‌شوند. از جمله نمونه‌های معروف استیبل کوین الگوریتمی می‌توان به FEI و AMPL اشاره کرد. هرچند این مدل استیبل کوین جذابیت زیادی دارد، اما ریسک ناپایداری در شرایط بحرانی بازار را هم به همراه دارد.

رپد توکن‌ها (Wrapped Tokens)

رپد توکن‌ها اگرچه در بسیاری منابع به عنوان استیبل کوین دسته‌بندی نمی‌شوند، اما نقش مهمی در اکوسیستم رمزارز دارند و از نظر عملکرد به برخی ویژگی‌های استیبل کوین‌ها نزدیک هستند. رپد توکن‌ها نماینده یک رمزارز روی بلاک‌چینی دیگر هستند. مثلاً WBTC یا Wrapped Bitcoin معادل یک واحد بیت‌کوین است، اما روی بلاک‌چین اتریوم کار می‌کند و امکان استفاده از بیت‌کوین را در برنامه‌های غیرمتمرکز این شبکه فراهم می‌کند. این توکن‌ها به کاربران اجازه می‌دهند بدون نیاز به جابه‌جایی مستقیم دارایی اصلی، در شبکه‌های مختلف فعالیت کنند.

استیبل کوین‌ها به دلیل تنوع بالا، نقش مهمی در بازار کریپتو ایفا می‌کنند و شناخت انواع آن‌ها می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا با دید بازتر و استراتژی دقیق‌تری وارد این بازار شوند.

مزایای استیبل کوین‌ها

استیبل کوین‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نوآوری‌های دنیای ارزهای دیجیتال، مزایای متعددی دارند که باعث شده‌اند در سال‌های اخیر توجه کاربران، سرمایه‌گذاران و حتی مؤسسات مالی را به خود جلب کنند.

 هزینه کم تراکنش

یکی از اصلی‌ترین مزایای استیبل کوین‌ها، هزینه کم تراکنش است. در مقایسه با روش‌های سنتی جابه‌جایی پول یا حواله‌های بانکی که کارمزدهای بالایی دارند، استفاده از استیبل کوین‌ها می‌تواند هزینه نقل و انتقالات مالی را به حداقل برساند.

ثبات قیمت

همچنین، ثبات قیمت در مقایسه با سایر رمزارزها از مهم‌ترین ویژگی‌های استیبل کوین‌ها محسوب می‌شود. در حالی که رمزارزهایی مثل بیت کوین یا اتریوم نوسانات شدیدی را تجربه می‌کنند، استیبل کوین‌ها به‌دلیل وابستگی به پشتوانه‌های ثابت مثل دلار یا طلا، ارزش نسبتاً پایداری دارند. این موضوع خیال کاربران را از بابت حفظ ارزش دارایی راحت‌تر می‌کند.

تسهیل حواله‌های بین‌المللی

علاوه بر این، استیبل کوین‌ها نقش بسیار مهمی در تسهیل حواله‌های بین‌المللی ایفا می‌کنند. ارسال پول از کشوری به کشور دیگر با ارزهای سنتی معمولاً هزینه‌بر و زمان‌بر است. اما با استیبل کوین‌ها، این فرآیند می‌تواند در مدت‌زمان بسیار کوتاه‌تر و با کارمزدی ناچیز انجام شود. به همین دلیل، بسیاری از کارگران مهاجر و کسب‌وکارهای بین‌المللی به استفاده از استیبل کوین‌ها روی آورده‌اند.

معایب و محدودیت‌های استیبل کوین‌ها

اگرچه استیبل کوین‌ها مزایای متعددی دارند، اما محدودیت‌ها و ریسک‌هایی هم در استفاده از آن‌ها وجود دارد که نباید نادیده گرفته شود.

تمرکزگرایی در مدل‌های با پشتوانه فیات یا کالا

یکی از مهم‌ترین معایب، تمرکزگرایی در مدل‌های با پشتوانه فیات یا کالا است. بسیاری از استیبل کوین‌های مشهور مانند تتر (USDT) یا USDC توسط شرکت‌ها یا نهادهای متمرکز مدیریت می‌شوند. این موضوع با فلسفه غیرمتمرکز بودن دنیای بلاکچین در تضاد است و باعث می‌شود کاربران برای اعتماد به ارزش پشتوانه، ناچار باشند به شفافیت و عملکرد این نهادها تکیه کنند.

ریسک وابستگی به صادرکنندگان متمرکز

اگر شرکت صادرکننده دچار مشکلات مالی، حقوقی یا قانونی شود، امکان بلوکه شدن دارایی‌ها یا حتی ورشکستگی آن نهاد وجود دارد که می‌تواند به از دست رفتن سرمایه کاربران منجر شود.

کاربردهای استیبل کوین‌ها در دنیای واقعی

یکی از مهم‌ترین کاربردهای استیبل کوین‌ها، استفاده در پرداخت‌های روزمره است. با ثبات قیمتی که این ارزها دارند، کاربران می‌توانند بدون نگرانی از نوسانات شدید بازار، از آن‌ها برای خرید کالا و خدمات استفاده کنند. در آینده‌ای نزدیک، تصور پرداخت هزینه شام در رستوران یا خریدهای آنلاین با استیبل کوین‌ها، دور از ذهن نخواهد بود.

محافظت در برابر سقوط ارزش پول ملی (مثل ونزوئلا)

در کشورهایی که اقتصادشان دچار بحران و تورم شدید است، استیبل کوین‌ها نقش مهمی در حفظ ارزش دارایی شهروندان ایفا می‌کنند. نمونه بارز این موضوع، کشور ونزوئلا است که بسیاری از مردم برای حفظ سرمایه خود، پول ملی را به استیبل کوین‌هایی مانند تتر تبدیل می‌کنند تا ارزش دارایی‌شان در برابر تورم از بین نرود.

پرداخت‌های همتا به همتا و قراردادهای هوشمند

استیبل کوین‌ها امکان انجام پرداخت‌های همتا به همتا (P2P) و استفاده در قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کنند. قراردادهای هوشمند روی بلاک‌چین به‌طور خودکار و بدون نیاز به واسطه اجرا می‌شوند و استیبل کوین‌ها به دلیل ثبات قیمت، گزینه‌ای ایده‌آل برای تضمین ارزش مبادلات در این قراردادها هستند. این قابلیت‌ها، کاربردهای گسترده‌ای در حوزه‌هایی مانند پرداخت حقوق، اجاره، وام‌دهی و تجارت دیجیتال ایجاد کرده است.

بهبود عملکرد صرافی‌ها

استفاده از استیبل کوین‌ها به صرافی‌های ارز دیجیتال کمک می‌کند تا مشکل نبود جفت‌ارزهای فیات را حل کنند. به جای دلار یا یورو واقعی، می‌توان از استیبل کوین‌های دلاری مانند USDT یا USDC برای انجام معاملات استفاده کرد. این کار نه تنها کارمزدها را کاهش می‌دهد، بلکه سرعت انجام معاملات را هم افزایش می‌دهد و به جذب کاربران بیشتر کمک می‌کند.

کسب درآمد از استیبل کوین

یکی دیگر از کاربردهای جذاب استیبل کوین‌ها، امکان کسب درآمد غیرفعال است. کاربران می‌توانند استیبل کوین‌های خود را در پلتفرم‌های وام‌دهی به دیگران قرض دهند و سود دریافت کنند. همچنین، از طریق تأمین نقدینگی در استخرهای DeFi، استیکینگ یا حتی ذخیره‌سازی در حساب‌های پس‌انداز دیجیتال، امکان کسب سود وجود دارد. اگرچه میزان سود معمولاً پایین‌تر از رمزارزهای پرنوسان است، اما به دلیل ثبات قیمت، ریسک کمتری دارد و برای سرمایه‌گذاران محتاط، گزینه‌ای جذاب محسوب می‌شود.

معرفی مهم‌ترین استیبل کوین‌ها در بازار

بازار استیبل کوین‌ها پر از پروژه‌های متنوع است که هرکدام با هدف خاصی توسعه یافته‌اند. در این میان، برخی استیبل کوین‌ها به دلیل حجم معاملات بالا، پشتوانه معتبر یا فناوری نوآورانه، محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند. در ادامه مهم‌ترین استیبل کوین‌های بازار را معرفی می‌کنیم.

تتر (USDT)

تتر (USDT) بزرگ‌ترین و شناخته‌شده‌ترین استیبل کوین بازار کریپتو است. این ارز دیجیتال با پشتوانه دلار آمریکا طراحی شده و هدفش حفظ نسبت یک به یک با دلار است. تتر به دلیل حجم معاملات بسیار بالا و پذیرش گسترده در صرافی‌ها، یکی از پرکاربردترین استیبل کوین‌ها در معاملات روزانه است. البته شفافیت کامل ذخایر دلاری تتر همواره محل بحث و بررسی بوده است.

یو‌اس‌دی کوین (USDC)

یو‌اس‌دی کوین (USDC) نیز یک استیبل کوین با پشتوانه دلار آمریکا است که توسط شرکت Circle و با همکاری Coinbase توسعه یافته است. USDC به دلیل شفافیت مالی بالا و گزارش‌های منظم حسابرسی، جایگاه ویژه‌ای میان کاربران و مؤسسات مالی پیدا کرده است و به‌عنوان رقیب جدی تتر شناخته می‌شود.

BUSD

BUSD استیبل کوین رسمی بایننس است که با همکاری Paxos توسعه یافته و پشتوانه دلاری دارد. این استیبل کوین نیز با نسبت یک به یک نسبت به دلار آمریکا طراحی شده و به دلیل ارتباط نزدیک با بزرگ‌ترین صرافی دنیا (بایننس)، در معاملات روزانه کاربرد زیادی دارد.

DAI

DAI از جمله استیبل کوین‌های غیرمتمرکز است که ارزش آن با وثیقه‌گذاری رمزارزهایی مانند اتر (ETH) در پلتفرم MakerDAO ثابت نگه داشته می‌شود. DAI بدون پشتوانه فیات و بدون دخالت نهاد متمرکز فعالیت می‌کند و به همین دلیل به‌عنوان یکی از شفاف‌ترین و غیرمتمرکزترین استیبل کوین‌های بازار شناخته می‌شود.

Pax Gold

Pax Gold (PAXG) استیبل کوینی است که پشتوانه آن طلاست. هر توکن PAXG نماینده یک اونس طلای فیزیکی ذخیره‌شده در خزانه‌های امن لندن است. این استیبل کوین به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد بدون دغدغه‌های نگهداری طلای فیزیکی، در طلا سرمایه‌گذاری کنند.

Tether Gold

Tether Gold (XAUT) یکی دیگر از استیبل کوین‌های با پشتوانه طلاست که توسط شرکت تتر منتشر شده است. هر واحد XAUT معادل یک اونس طلای واقعی است که در خزانه‌های امن ذخیره می‌شود. این ارز به کاربران امکان می‌دهد به‌صورت دیجیتال در طلای فیزیکی سرمایه‌گذاری کنند.

Digix Gold

Digix Gold (DGX) استیبل کوینی با پشتوانه طلای فیزیکی است. هر توکن DGX برابر با یک گرم طلای خالص ۹۹.۹۹ درصد است که در خزانه‌های سنگاپور ذخیره می‌شود. این پروژه با هدف ساده‌سازی سرمایه‌گذاری دیجیتال در طلا راه‌اندازی شده و هر سه ماه یک بار حسابرسی می‌شود تا شفافیت کامل ذخایر تضمین گردد.

جمع‌بندی

استیبل کوین‌ها به‌عنوان حلقه اتصال دنیای پرنوسان رمزارزها با دارایی‌های باثبات، جایگاه ویژه‌ای در بازار کریپتو به دست آورده‌اند. این ارزهای دیجیتال با پشتوانه‌های متنوع مانند دلار، طلا یا حتی الگوریتم‌های پیچیده، امکان انجام معاملات سریع، کم‌هزینه و ایمن را برای کاربران فراهم می‌کنند و نقشی حیاتی در حوزه‌های مختلفی مثل دیفای، پرداخت‌های روزمره و محافظت از سرمایه در کشورهایی با اقتصاد بی‌ثبات ایفا می‌نمایند. البته استیبل کوین‌ها با محدودیت‌ها و چالش‌هایی مانند تمرکزگرایی یا ریسک‌های فنی نیز مواجه هستند. با رشد روزافزون بازار کریپتو و افزایش پذیرش استیبل کوین‌ها، به نظر می‌رسد این دارایی‌ها در آینده نقشی پررنگ‌تر و حتی استراتژیک‌تر در نظام‌های مالی جهانی ایفا کنند. آشنایی با انواع استیبل کوین و کاربردهای آن‌ها می‌تواند به کاربران کمک کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری در این بازار پویا بگیرند.

مقالات مرتبط:

تتر چیست؟ آموزش جامع استیبل کوین محبوب بازار چگونه وارد ارز دیجیتال شویم؟ از شروع تا کسب درآمد برای تازه‌کارها! آموزش ترید ارز دیجیتال از صفر تا صد رایگان مارکت کپ چیست؟ راهنمای کامل ارزش بازار ارزهای دیجیتال و کاربرد آن بیت کوین چیست؟ آشنایی با بیتکوین به زبان ساده کریپتو چیست؟ معرفی جامع بازار کریپتوکارنسی ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد؟ آموزش تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال از 0 تا 100