ییلد فارمینگ یکی از روشهای کسب درآمد در بازار ارزهای دیجیتال است که در حوزه دیفای مورد استفاده قرار میگیرد. این روش به کاربران امکان میدهد با سپردهگذاری داراییهای خود در پروتکلهای مختلف، پاداش یا سود دریافت کنند. هدف این مقاله از آکادمی رفیعی ارائه توضیحات جامع درباره ییلد فارمینگ، نحوه کارکرد، روشهای مختلف و معرفی پروتکلهای مرتبط است.
فهرست مطالب مقاله
Toggleییلد فارمینگ چیست؟
اگر میپرسید ییلد فارمینگ چیست باید بگوییم روشی در امور مالی غیرمتمرکز است که کاربران با سپردهگذاری داراییهای دیجیتال خود در یک پروتکل، پاداش دریافت میکنند. این روش به جای نگهداری منفعل دارایی، به کاربران اجازه میدهد درآمدی فعال از محل کارمزد تراکنشها، توکنهای تشویقی یا سود وامدهی کسب کنند. اکثر پروتکلهای ییلد فارمینگ بر بستر شبکه اتریوم و مبتنی بر استاندارد ERC20 فعالیت میکنند. ییلد فارمینگ به کاربران امکان میدهد با استفاده از داراییهای خود در فرآیندهای تأمین نقدینگی، وامدهی یا مشارکت در استخرهای نقدینگی، بازدهی بیشتری نسبت به روشهای سنتی نگهداری ارز دیجیتال بهدست آورند.
ییلد فارمینگ چگونه کار میکند؟
عملکرد ییلد فارمینگ مبتنی بر قراردادهای هوشمند است که داراییهای کاربران را مدیریت میکنند. کاربران داراییهای دیجیتال خود را در یک پلتفرم سپردهگذاری میکنند و در مقابل توکنهای ویژهای دریافت میکنند که نشاندهنده سهم آنها از نقدینگی است. این توکنها میتوانند دوباره در پروتکلهای دیگر سپردهگذاری شوند تا بازده بیشتری ایجاد کنند. نرخ سود در ییلد فارمینگ براساس عرضه و تقاضا و حجم نقدینگی موجود در استخرها تعیین میشود. در این روش برخلاف سیستمهای مالی سنتی، واسطهای مانند بانک وجود ندارد و کاربر مستقیماً با قراردادهای هوشمند در ارتباط است. اگر با کیف پولها و تفاوتهای آنها آشنا نیستید، مقاله کیف پول ارز دیجیتال چیست؟ را از دست ندهید.
روشهای مختلف Yield Farming
روشهای ییلد فارمینگ را میتوان به چند دسته اصلی تقسیم کرد که هر کدام سازوکار خاصی دارند. کاربران میتوانند داراییهای خود را بهصورت وام در بازارهای پول ارائه کنند، در استخرهای نقدینگی مشارکت داشته باشند یا از طرحهای تشویقی پلتفرمها برای کسب سود استفاده کنند. انتخاب هر روش بستگی به میزان ریسکپذیری، نوع دارایی و استراتژی کاربر دارد. پیشنهاد میکنیم مقاله تفاوت ییلد فارمینگ و استیکینگ را بخوانید تا مقایسهای دقیق از این دو روش داشته باشید.
بازارهای پول
بازارهای پول در ییلد فارمینگ، پلتفرمهایی هستند که امکان وامدهی و وامگیری ارزهای دیجیتال را فراهم میکنند. کاربران داراییهای خود را در این بازارها سپردهگذاری میکنند و در قبال آن سود دریافت میکنند. نرخ سود در این بازارها بسته به پروتکل و شرایط بازار ممکن است ثابت یا متغیر باشد. مثالهایی از این بازارها شامل پروتکلهایی مانند کامپوند، میکر و آوه هستند که به کاربران امکان وامدهی یا وامگیری داراییهای مختلف را ارائه میدهند.
استخرهای نقدینگی
استخرهای نقدینگی مجموعهای از داراییهای دیجیتال هستند که در یک قرارداد هوشمند قفل شدهاند تا امکان مبادله توکنها را فراهم کنند. کاربران با تأمین نقدینگی در این استخرها سهمی از کارمزد تراکنشهای انجامشده در پلتفرم دریافت میکنند. استخرهای نقدینگی اساس عملکرد صرافیهای غیرمتمرکز مانند یونی سواپ و کرو فایننس هستند. تأمین نقدینگی در این استخرها میتواند همراه با ریسک ضرر ناپایدار باشد که ناشی از تغییرات قیمتی بین جفتارزهای سپردهشده است.
طرحهای تشویقی
طرحهای تشویقی یکی دیگر از روشهای ییلد فارمینگ است که در آن کاربران در ازای سپردهگذاری داراییهای خود توکنهای بومی یا حاکمیتی پلتفرم را بهعنوان پاداش دریافت میکنند. این روش برای جذب نقدینگی به پروتکلهای جدید استفاده میشود و به کاربران انگیزه میدهد داراییهای خود را در استخرهای مشخص سپردهگذاری کنند. پلتفرمهایی مانند سینتتیکس و Ampleforth از این مدل برای افزایش نقدینگی و مشارکت کاربران استفاده میکنند.
مزایا و معایب ییلد فارمینگ
ییلد فارمینگ مزایا و معایب خاص خود را دارد. از مزایای آن میتوان به امکان کسب درآمد فعال از داراییهای دیجیتال، دسترسی به بازدههای بالاتر نسبت به روشهای سنتی نگهداری ارز دیجیتال – که اگر بدانید ارز دیجیتال چیست به خوبی آنها را میشناسید – و تنوع در استراتژیهای سرمایهگذاری اشاره کرد. با این حال، معایبی نیز وجود دارد که شامل پیچیدگی فرایندها، نیاز به دانش فنی بالا، ریسکهای مربوط به قراردادهای هوشمند، نوسانات شدید بازار و امکان وقوع ضرر ناپایدار است. همچنین کاربران باید در نظر داشته باشند که پلتفرمهای ییلد فارمینگ همواره در معرض تهدیدهای امنیتی و هک قرار دارند که میتواند باعث از دست رفتن سرمایه شود. اگر هنوز با پایهترین مفاهیم دنیای کریپتو آشنا نیستید، مطالعه مقاله بیتکوین چیست؟ میتواند نقطه شروع مناسبی برای شما باشد.
دلایل محبوبیت ییلد فارمینگ
محبوبیت ییلد فارمینگ ناشی از توانایی این روش در ارائه سودهای بالاتر نسبت به سایر روشهای سرمایهگذاری در حوزه ارزهای دیجیتال است. کاربران میتوانند با تأمین نقدینگی، وامدهی یا شرکت در طرحهای تشویقی، درآمد اضافه کسب کنند. علاوه بر سودآوری، ییلد فارمینگ به کاربران اجازه میدهد در مدیریت پروتکلها نقش داشته باشند و از طریق توکنهای حاکمیتی در تصمیمگیریهای پلتفرم مشارکت کنند. ترکیب فرصتهای مالی و مشارکت در حاکمیت پروتکلها باعث شده است ییلد فارمینگ به یکی از جذابترین روشهای سرمایهگذاری در دیفای تبدیل شود.
آیا ییلد فارمینگ کلاهبرداری است؟
وقتی فهمیدیم ییلد فارمینگ چیست، طبیعتا پی میبریم که ییلد فارمینگ بهخودیخود کلاهبرداری نیست و بر مبنای قراردادهای هوشمند و اصول شفاف امور مالی غیرمتمرکز عمل میکند. با این حال، ریسک وجود پروژههای جعلی یا پلتفرمهایی که وعده سودهای غیرواقعی میدهند، وجود دارد. برخی پروژهها با ارائه بازدههای بسیار بالا، سرمایهگذاران را جذب کرده و سپس با خروج سرمایه یا حملات کلاهبرداری، دارایی کاربران را از بین میبرند. کاربران باید قبل از ورود به ییلد فارمینگ، تحقیقات لازم را انجام دهند، قراردادهای هوشمند پروژهها را بررسی کنند و از پلتفرمهای معتبر و دارای سابقه استفاده کنند. رعایت اصول مدیریت ریسک و محدود کردن میزان سرمایهگذاری در پروژههای ناشناخته از اقداماتی است که میتواند از خطرات احتمالی جلوگیری کند.
سود Yield Farming چگونه محاسبه میشود؟
رسیدیم به جذابترین بخش موضوع یعنی سود! چیزی که هر کسی از آن خوشش میآید و به همین دلیل است که افراد به دنبال دوره آموزش تريد هستند، در این مبحث نیز، سود و محاسبه آن بسیار جذاب است. سود ییلد فارمینگ معمولاً بهصورت نرخ درصد سالانه محاسبه میشود و با شاخصهایی مانند APR یا APY بیان میشود. APR نشاندهنده نرخ سود بدون لحاظ سود مرکب است، در حالی که APY تأثیر سود مرکب را در محاسبات لحاظ میکند. تفاوت این دو شاخص در میزان سود دریافتی در بازههای زمانی مختلف ظاهر میشود. در ییلد فارمینگ، میزان سود تحت تأثیر عرضه و تقاضا، میزان نقدینگی موجود در استخرها و سیاستهای تشویقی پلتفرمها قرار دارد. علاوه بر این، نرخ سود در بازههای زمانی کوتاهمدت مانند روزانه یا هفتگی نیز محاسبه میشود تا کاربران بتوانند استراتژیهای خود را متناسب با تغییرات بازار تنظیم کنند.
خطرات موجود در فارمینگ ارز دیجیتال
فارمینگ ارز دیجیتال با وجود سودآوری، دارای خطراتی است که نباید نادیده گرفته شود. مهمترین خطرات شامل ریسک قراردادهای هوشمند است که در صورت وجود نقص امنیتی یا هک، ممکن است سرمایه کاربران از بین برود. همچنین نوسانات شدید قیمت ارزهای دیجیتال میتواند باعث ضرر ناپایدار شود که در آن ارزش داراییهای سپردهشده کاهش پیدا میکند. علاوه بر این، برخی پروژهها فاقد شفافیت کافی هستند یا بهصورت متمرکز اداره میشوند که این امر احتمال سوءاستفاده را افزایش میدهد. کاربران باید قبل از ورود به فارمینگ ارز دیجیتال، آگاهی کافی از ریسکهای مالی و فنی داشته باشند و تنها بخشی از سرمایهای را که توان از دست دادن آن را دارند، وارد این حوزه کنند. برای آشنایی با روشهای کاربردی کاهش ریسک، پیشنهاد میکنیم مقاله مدیریت ریسک در ارز دیجیتال را مطالعه کنید.
پروتکلهای مورد استفاده در ییلد فارمینگ
ییلد فارمینگ در بستر پروتکلهای مختلف دیفای انجام میشود. هر کدام از این پروتکلها ویژگیها و سازوکارهای خاص خود را دارند و کاربران بسته به نیاز، استراتژی و میزان ریسکپذیری، یکی یا چند مورد از آنها را انتخاب میکنند. در ادامه به معرفی برخی از مهمترین پروتکلهای مورد استفاده در ییلد فارمینگ پرداخته میشود.
کامپوند
کامپوند یکی از پروتکلهای بازار پول است که امکان وامدهی و وامگیری داراییهای دیجیتال را فراهم میکند. کاربران با سپردهگذاری داراییهای خود در این پروتکل، توکنهای cToken دریافت میکنند که نمایانگر سهم آنها از استخر نقدینگی است. سود دریافتی کاربران بر اساس عرضه و تقاضا و بهصورت الگوریتمی محاسبه میشود. علاوه بر سود سپردهگذاری، کاربران میتوانند از توکن حاکمیتی COMP بهرهمند شوند که امکان مشارکت در تصمیمات پروتکل را فراهم میکند. کامپوند از توکنهای ERC20 پشتیبانی میکند و یکی از پرکاربردترین پروتکلها در اکوسیستم ییلد فارمینگ محسوب میشود.
میکر
میکر یک پروتکل غیرمتمرکز است که امکان ایجاد استیبل کوین DAI را فراهم میکند. کاربران میتوانند داراییهای دیجیتال خود را بهعنوان وثیقه در قراردادهای هوشمند میکر سپردهگذاری کنند و در مقابل، ارز دیجیتال DAI را بهعنوان بدهی دریافت کنند. نرخ بازپرداخت بدهی با مفهومی به نام هزینه ثبات (Stability Fee) تعیین میشود که توسط دارندگان توکن حاکمیتی MKR مشخص میگردد. توکن DAI که در میکر تولید میشود، بهطور گسترده در ییلد فارمینگ و سایر فعالیتهای دیفای استفاده میشود. میکر نقش مهمی در ایجاد ثبات در بازار ارزهای دیجیتال دارد و از جمله پروتکلهای اصلی در حوزه دیفای است.
سینتتیکس
سینتتیکس یک پروتکل داراییهای مصنوعی است که به کاربران امکان میدهد داراییهای دیجیتال مصنوعی را ایجاد کنند. کاربران با سپردهگذاری توکن SNX یا اتر بهعنوان وثیقه، میتوانند توکنهایی صادر کنند که نمایانگر ارزش داراییهای دیگر مانند ارزهای فیات، کالاها یا سایر رمزارزها هستند. این سازوکار به کاربران امکان میدهد بدون نیاز به خرید دارایی واقعی، از نوسانات قیمتی داراییهای مختلف بهرهمند شوند. سینتتیکس همچنین از طرحهای تشویقی برای جذب نقدینگی استفاده میکند و کاربران در مقابل تأمین نقدینگی، توکنهای SNX بهعنوان پاداش دریافت میکنند. این پروتکل نقش قابل توجهی در تنوع ابزارهای ییلد فارمینگ دارد.
آوه
آوه یک پروتکل غیرمتمرکز است که خدمات وامدهی و وامگیری را ارائه میدهد. کاربران میتوانند داراییهای خود را در این پروتکل سپردهگذاری کرده و در ازای آن سود دریافت کنند. آوه از مدل نرخ بهره متغیر و ثابت پشتیبانی میکند که به کاربران امکان انتخاب میان سود ثابت یا سود وابسته به شرایط بازار را میدهد. این پروتکل همچنین خدمات پیشرفتهای مانند وامهای فلش (Flash Loans) را ارائه میدهد که بدون نیاز به وثیقه انجام میشود. آوه یکی از پلتفرمهای مهم در حوزه ییلد فارمینگ محسوب میشود و نقش قابل توجهی در توسعه ابزارهای دیفای ایفا میکند.
یونی سواپ
یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است که بر اساس مدل بازارساز خودکار (AMM) عمل میکند. کاربران میتوانند دو توکن مختلف را در استخر نقدینگی یونی سواپ سپردهگذاری کنند و در مقابل، توکنهای LP دریافت کنند که نشاندهنده سهم آنها از نقدینگی است. سود کاربران از کارمزد تراکنشهایی تأمین میشود که در استخر انجام میشود. یونی سواپ از توکنهای ERC20 پشتیبانی میکند و به دلیل سازوکار ساده و حجم بالای معاملات، یکی از پرکاربردترین پروتکلها در ییلد فارمینگ است. کاربران باید ریسک ضرر ناپایدار را در نظر داشته باشند که ناشی از تغییرات قیمت جفتارزها در استخر است.
کرو فایننس
کرو فایننس یک پروتکل معاملات غیرمتمرکز است که بهطور خاص برای مبادله استیبل کوینها طراحی شده است. این پروتکل امکان مبادله استیبل کوینها را با کمترین میزان اسلیپیج و کارمزد فراهم میکند. کاربران میتوانند استیبل کوینهای خود را در استخرهای نقدینگی کرو فایننس سپردهگذاری کنند و از کارمزد تراکنشها سود کسب کنند. کرو فایننس در مقایسه با سایر پروتکلهای مشابه، بازدهی بهتری را در معاملات استیبل کوینها ارائه میدهد. این ویژگی باعث شده است کرو فایننس جایگاه ویژهای در استراتژیهای ییلد فارمینگ داشته باشد، بهویژه برای کاربرانی که به دنبال ریسک کمتر هستند. اگر هنوز با مفهوم تتر و ویژگیهای آن آشنا نیستید، مقاله تتر چیست؟ میتواند اطلاعات مفیدی درباره کاربرد این رمزارز محبوب در استراتژیهای ییلد فارمینگ ارائه دهد.
بالانسر
بالانسر یک پروتکل نقدینگی غیرمتمرکز است که عملکردی مشابه یونی سواپ دارد اما با انعطافپذیری بیشتر در تخصیص داراییها. کاربران میتوانند استخرهای نقدینگی با ترکیبهای مختلف توکن و نسبتهای دلخواه ایجاد کنند. برخلاف یونی سواپ که به جفتارزهای مساوی نیاز دارد، بالانسر اجازه میدهد استخرهایی با چندین توکن و نسبتهای غیر مساوی ساخته شود. کاربران با تأمین نقدینگی در این استخرها، کارمزد تراکنشها را بهعنوان سود دریافت میکنند. بالانسر با ارائه انعطاف در طراحی استخرها، ابزار مفیدی برای پیادهسازی استراتژیهای متنوع ییلد فارمینگ محسوب میشود.
یرن فایننس
یرن فایننس یک پلتفرم تجمیعکننده در حوزه ییلد فارمینگ است که با استفاده از قراردادهای هوشمند، سرمایه کاربران را به سمت پروتکلهایی هدایت میکند که بیشترین بازده را ارائه میدهند. کاربران میتوانند داراییهای خود را در یرن فایننس سپردهگذاری کنند و این پروتکل بهطور خودکار توکنهای کاربران را بین پروتکلهای مختلف جابهجا میکند تا بالاترین نرخ سود ممکن حاصل شود. استفاده از یرن فایننس برای کاربرانی که تجربه یا زمان کافی برای مدیریت فعال داراییهای خود ندارند، مناسب است. این پروتکل نقش مهمی در سادهسازی روند ییلد فارمینگ و افزایش دسترسی کاربران به بازدههای بهتر دارد.
بایننس
بایننس بهعنوان یک صرافی متمرکز، امکاناتی برای ییلد فارمینگ فراهم کرده است. در بخش Binance Earn، کاربران میتوانند داراییهای دیجیتال خود را بهصورت تضمینی یا با بازدههای متغیر سپردهگذاری کنند و سود دریافت کنند. علاوه بر این، بایننس امکان شرکت در استیکینگ ارزهای دیجیتال را فراهم میکند که اگرچه مشابه ییلد فارمینگ است اما سازوکار متفاوتی دارد. کاربران باید توجه داشته باشند که ییلد فارمینگ در بایننس برخلاف پروتکلهای دیفای متمرکز است و کنترل داراییها در اختیار صرافی باقی میماند. بایننس با ارائه گزینههای مختلف سرمایهگذاری، امکان دسترسی کاربران تازهوارد به ییلد فارمینگ را آسانتر کرده است.
جمع بندی
ییلد فارمینگ یکی از روشهای نوین کسب درآمد در حوزه ارزهای دیجیتال است که به کاربران امکان میدهد با سپردهگذاری داراییهای خود در پروتکلهای مختلف دیفای، سود یا پاداش دریافت کنند. این روش از طریق بازارهای پول، استخرهای نقدینگی و طرحهای تشویقی قابل انجام است. با وجود فرصتهای سودآور، ییلد فارمینگ دارای ریسکهای قابل توجهی از جمله خطرات قراردادهای هوشمند، ضرر ناپایدار و احتمال کلاهبرداری است. انتخاب پروتکل مناسب، بررسی امنیت پلتفرمها و درک کامل مفاهیم فنی از جمله مواردی است که کاربران باید پیش از ورود به ییلد فارمینگ مدنظر قرار دهند. ییلد فارمینگ همچنان بهعنوان بخشی مهم از اکوسیستم دیفای شناخته میشود و پیشبینی میشود در سالهای آینده توسعه و تنوع بیشتری پیدا کند. اگر این مقاله برای شما مفید بود و علاقهمند به یادگیری بیشتر درباره ارزهای دیجیتال هستید، پیشنهاد میکنیم از دوره آموزش رایگان ارز دیجیتال استفاده کنید. این پکیج آموزشی، مسیر یادگیری اصولی را برای شما هموار میکند و از مفاهیم پایه تا کاربردهای عملی را پوشش میدهد.
ییلد فارمینگ چیست و چگونه کار میکند؟
ییلد فارمینگ (Yield Farming) به معنای کسب سود از طریق سپردهگذاری داراییهای دیجیتال در پروتکلهای دیفای است. کاربران دارایی خود را در استخرهای نقدینگی، پلتفرمهای وامدهی یا طرحهای تشویقی قرار میدهند و در ازای آن پاداش دریافت میکنند. این فرآیند از طریق قراردادهای هوشمند انجام میشود و نرخ سود وابسته به عرضه و تقاضا است.
چه تفاوتی بین ییلد فارمینگ و استیکینگ وجود دارد؟
در استیکینگ، کاربران داراییهای خود را برای پشتیبانی از امنیت شبکه بلاکچین قفل میکنند و سود دریافت میکنند. اما در ییلد فارمینگ، داراییها برای تأمین نقدینگی یا وامدهی استفاده میشوند. ییلد فارمینگ معمولاً سود بالاتری دارد اما همراه با ریسک بیشتر و پیچیدگی فنی است.
آیا ییلد فارمینگ سودآور است؟
بله، ییلد فارمینگ میتواند سود بالایی نسبت به روشهای سنتی نگهداری دارایی دیجیتال ارائه دهد. اما میزان سود به عواملی مثل نوع پروتکل، استراتژی انتخابی و شرایط بازار بستگی دارد. سودها ممکن است بهصورت APR یا APY نمایش داده شوند.
APR و APY در ییلد فارمینگ به چه معنا هستند؟
APR نرخ سود سالانه بدون در نظر گرفتن سود مرکب است. APY نرخ سود با لحاظ سود مرکب را نمایش میدهد. اگر درآمد حاصل از ییلد فارمینگ مجدداً سرمایهگذاری شود، APY سود واقعیتری را نشان میدهد.
چه مقدار سرمایه برای شروع ییلد فارمینگ نیاز است؟
محدودیتی برای مقدار سرمایه وجود ندارد، اما بهتر است با مبالغ کم (مثلاً ۱۰ تا ۵۰ دلار) شروع شود تا ضمن کسب تجربه، ریسک مالی نیز کنترل شود. بسیاری از پلتفرمها اجازه شروع با مبالغ پایین را میدهند.
تفاوت استخر نقدینگی با بازارهای پول در ییلد فارمینگ چیست؟
در استخر نقدینگی، کاربران با تأمین دو نوع توکن امکان انجام معاملات را فراهم میکنند و از کارمزد تراکنش سود میبرند. اما در بازارهای پول، کاربران فقط وامدهی یا وامگیری میکنند. هرکدام مزایا، سود و ریسکهای خاص خود را دارند.
چه ریسکهایی در ییلد فارمینگ وجود دارد؟
ییلد فارمینگ با خطراتی مانند هک یا نقص در قراردادهای هوشمند، نوسانات شدید بازار که منجر به ضرر ناپایدار میشود، احتمال کلاهبرداری در پروژههای نامعتبر و پیچیدگیهای فنی همراه است. برای کاهش این ریسکها، داشتن دانش کافی و رعایت اصول مدیریت سرمایه ضروری است.
کدام پلتفرمها برای شروع ییلد فارمینگ مناسبتر هستند؟
پلتفرمهایی مانند کامپوند، آوه، یونیسواپ، کرو فایننس و یرن فایننس از جمله گزینههای معتبر برای شروع ییلد فارمینگ هستند. این پروتکلها امنیت بالا، حجم نقدینگی مناسب و جامعه کاربری فعال دارند که مناسب کاربران تازهوارد هستند.
چطور ریسک کلاهبرداری در ییلد فارمینگ را کاهش دهیم؟
برای جلوگیری از کلاهبرداری، تنها از پروتکلهای معتبر و دارای سابقه استفاده کنید، وعده سودهای نجومی را نادیده بگیرید و با تحلیل قراردادهای هوشمند وارد شوید. شروع با سرمایه کم و بررسی دقیق پروژه، کمک زیادی به کاهش ریسک خواهد کرد.