تفاوت ییلد فارمینگ و استیکینگ چیست؟

وقتی وارد دنیای ارزهای دیجیتال می‌شویم، اصطلاحات مختلفی مثل ییلد فارمینگ (Yield Farming) و استیکینگ (Staking) زیاد به گوش می‌خورد. بسیاری از کاربران این دو مفهوم را یکی می‌دانند، در حالی که تفاوت ییلد فارمینگ و استیکینگ بسیار مهم است و در استراتژی سرمایه‌گذاری نقش بزرگی ایفا می‌کند.

هر دو روش، ابزارهایی برای کسب درآمد غیرفعال از ارز دیجیتال هستند. با این حال، تفاوت‌های چشمگیری از نظر ریسک، سودآوری، شیوه اجرا و هدف وجود دارد. در این مقاله، همه این تفاوت‌ها را با جزئیات بررسی می‌کنیم تا بتوانید تصمیم بگیرید کدام روش مناسب شماست.

اگر تازه با مفاهیم ارز دیجیتال آشنا شده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا آموزش ارز دیجیتال رایگان را بررسی کنید تا درک بهتری از مفاهیم پایه داشته باشید.

معرفی استیکینگ

استیکینگ (Staking) یعنی قفل‌کردن دارایی دیجیتال در یک شبکه بلاکچین برای کمک به امنیت شبکه و تأیید تراکنش‌ها. این فرایند در الگوریتم اثبات سهام (PoS) تعریف شده است.

شبکه‌هایی مانند اتریوم ۲.۰، کاردانو، پولکادات یا سولانا برای تأیید تراکنش‌ها به استیکرها وابسته هستند. در این روش، افراد دارایی خود را قفل می‌کنند و در ازای آن، سود سالیانه (APY) دریافت می‌کنند.

هدف اصلی استیکینگ، تأمین امنیت شبکه بلاکچین است. هر چه تعداد استیکرها بیشتر باشد، شبکه غیرمتمرکزتر خواهد بود. البته به‌جز امنیت، جنبه مالی هم مطرح است؛ چون کاربران از قفل‌کردن رمزارزهایشان سود می‌گیرند.

• در شبکه اتریوم ۲، هر نود باید حداقل ۳۲ ETH را قفل کند.
• میانگین سود سالیانه در استیکینگ حدود ۵ تا ۱۵ درصد است.

برای درک بهتر، حتماً مقاله استیکینگ چیست را ببینید.

استیکینگ در مقایسه با استخراج ارز دیجیتال انرژی کمتری مصرف می‌کند و از نظر محیط‌زیستی دوست‌دارتر است.

معرفی ییلد فارمینگ

ییلد فارمینگ (Yield Farming) یا استخراج نقدینگی، مفهومی جدیدتر از استیکینگ است. در این روش، کاربر دارایی دیجیتال خود را در قراردادهای هوشمند پروتکل‌های دیفای قفل می‌کند تا از آن کسب درآمد کند.

به‌طور ساده، ییلد فارمینگ یعنی سرمایه‌گذار دارایی‌هایش را در اختیار پروژه‌های دیفای قرار می‌دهد تا آن‌ها نقدینگی لازم برای فعالیت‌های مالی مثل وام‌دهی، ترید یا بازارسازی را فراهم کنند. در مقابل، کاربر سود یا توکن پاداش دریافت می‌کند.

مثال‌های کاربردی:

• در صرافی غیرمتمرکز یونی‌سواپ، کاربران نقدینگی تأمین می‌کنند و بخشی از کارمزد تریدها را به‌عنوان پاداش می‌گیرند.
• در پلتفرم کامپوند، کاربران دارایی‌های خود را وام می‌دهند و از بهره وام سود می‌برند.

ییلد فارمینگ سود بسیار بالاتری نسبت به استیکینگ دارد و گاهی حتی تا ۱۰۰ درصد یا بیشتر هم می‌رسد. اما ریسک آن هم بالاتر است، چون:

• وابسته به قراردادهای هوشمند است.
• امکان هک یا کلاهبرداری (Rug Pull) وجود دارد.
• نرخ سود ثابت نیست و به شرایط بازار بستگی دارد.

برای جزئیات بیشتر، پیشنهاد می‌کنم مقاله ییلد فارمینگ چیست را بخوانید.

همچنین در ییلد فارمینگ، استفاده از استیبل کوین‌ها مثل USDT، DAI یا BUSD رایج است، چون ریسک نوسانات قیمتی را کاهش می‌دهد.

ییلد فارمر و استیکر چه کسانی هستند؟

شاید برایتان سؤال باشد که «ییلد فارمر» یا «استیکر» دقیقا چه کسی است؟ هر دو گروه، افرادی هستند که به دنبال کسب درآمد غیرفعال از ارزهای دیجیتال خود هستند. اما مسیر و هدفشان کمی متفاوت است.

• استیکر (Staker) کسی است که رمزارزهایش را در یک شبکه بلاکچین قفل می‌کند تا در تأیید تراکنش‌ها و امنیت شبکه مشارکت کند. در ازای این کار، سود ثابت سالانه می‌گیرد. استیکینگ معمولاً ساده‌تر است و مناسب افرادی است که نمی‌خواهند درگیر پیچیدگی‌های فنی شوند.
• ییلد فارمر (Yield Farmer) فردی است که به‌دنبال کسب سود حداکثری از دارایی‌های دیجیتال خود است. او نقدینگی را به پروتکل‌های دیفای می‌دهد و با مدیریت فعال سرمایه، بین استخرهای مختلف جابجا می‌شود تا بهترین سود را کسب کند. ییلد فارمرها ریسک‌پذیرتر هستند و به نوسانات بازار اهمیت زیادی می‌دهند.

اگر دوست دارید وارد دنیای ترید شوید، پیشنهاد می‌کنیم دوره آموزش ترید را بگذرانید تا درک بهتری از روش‌های تحلیل بازار داشته باشید.

نحوه کار پروژه‌های ییلد فارمینگ

پروژه‌های ییلد فارمینگ اساساً بر مبنای قراردادهای هوشمند ساخته می‌شوند. در این پلتفرم‌ها، دو طرف اصلی وجود دارد:

• تأمین‌کنندگان نقدینگی (Liquidity Providers یا همان ییلد فارمرها)
• وام‌گیرندگان یا تریدرها

مثال ساده:

فرض کنید پروژه دیفای یونی‌سواپ یک استخر نقدینگی ETH/DAI دارد. اگر شما ETH و DAI را در این استخر قرار دهید، یونی‌سواپ از این نقدینگی برای معاملات کاربران استفاده می‌کند. هر بار که تریدی انجام می‌شود، کارمزدی دریافت می‌شود و بخشی از آن به شما به‌عنوان ییلد فارمر می‌رسد.

یا در پروژه کامپوند (Compound)، کاربران دارایی‌های دیجیتال خود را وام می‌دهند. وام‌گیرندگان بهره پرداخت می‌کنند و این بهره بین تأمین‌کنندگان نقدینگی توزیع می‌شود.

چطور می‌توان ییلدفارمر شد؟

اگر قصد دارید یک ییلد فارمر شوید، این مراحل را دنبال کنید:

انتخاب پروژه دیفای

• بررسی کنید که پروژه معتبر است یا خیر.
• پروژه‌هایی مثل یونی‌سواپ، پنکیک سواپ، آوه از معروف‌ترین‌ها هستند.

انتخاب استخر نقدینگی

• ببینید کدام استخر نقدینگی مناسب‌تر است.
• آیا استخر استیبل کوین است یا استخر جفت‌ارزهای پرنوسان؟

تهیه کیف پول ارز دیجیتال

• کیف پول متامسک (MetaMask) یا تراست ولت از بهترین گزینه‌هاست.
• مطمئن شوید کیف پولتان از شبکه مورد نظر (مثل اتریوم یا بایننس اسمارت چین) پشتیبانی می‌کند.

تأمین نقدینگی و دریافت توکن LP

• رمزارز خود را به قرارداد هوشمند پروژه واریز کنید.
• توکن‌های LP (Liquidity Provider Token) دریافت می‌کنید که نشان‌دهنده سهم شما از استخر است.

کسب پاداش و مدیریت سرمایه

• سود به شما پرداخت می‌شود.
• سودها را می‌توانید دوباره سرمایه‌گذاری کنید (سود مرکب) یا برداشت کنید.

نکته مهم: هرچه بازدهی یک فرصت ییلد فارمینگ بالاتر باشد، ریسک آن هم بیشتر است. اگر تازه‌کار هستید، بهتر است از پروژه‌های معتبر و با استخرهای استیبل کوین شروع کنید.

همچنین اگر علاقه‌مندید بدانید ارز دیجیتال چیست، حتما سری به مقاله مربوطه بزنید.

بهترین کیف پول برای ییلد فارمینگ

یکی از مهم‌ترین نیازها برای ورود به دنیای ییلد فارمینگ، داشتن یک کیف پول امن و معتبر است. چون شما باید بتوانید دارایی‌های دیجیتال خود را به‌راحتی به قراردادهای هوشمند دیفای متصل کنید.

متامسک (MetaMask)

متامسک، یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای کاربران دیفای و ییلد فارمینگ است. این کیف پول امکانات زیادی ارائه می‌دهد و استفاده از آن بسیار ساده است.

• محبوب‌ترین کیف پول برای ییلد فارمینگ است.
• از شبکه‌های مختلف مثل اتریوم، بایننس اسمارت چین و پالیگان پشتیبانی می‌کند.
• رابط کاربری آسان و قابل اتصال به مرورگر کروم دارد.

تراست ولت (Trust Wallet)

تراست ولت انتخابی عالی برای کسانی است که به‌دنبال کیف پول موبایلی هستند. این کیف پول امنیت خوبی دارد و از طیف گسترده‌ای از رمزارزها پشتیبانی می‌کند.

• روی موبایل نصب می‌شود.
• امنیت بالا و پشتیبانی از هزاران توکن و کوین مختلف.
• قابلیت اتصال به DApps را دارد.

لجر (Ledger) یا ترزور (Trezor)

اگر دارایی زیادی دارید و امنیت برایتان در اولویت است، کیف پول‌های سخت‌افزاری مثل لجر و ترزور بهترین انتخاب هستند.

• کیف پول‌های سخت‌افزاری برای کسانی که امنیت بسیار بالا می‌خواهند.
• برای مبالغ بالا توصیه می‌شود.

اگر قصد استفاده از شبکه اتریوم را دارید، یادتان باشد همیشه مقداری ETH برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها (گس فی) در کیف پولتان داشته باشید. همچنین برای شبکه بایننس اسمارت چین، باید مقداری BNB کنار بگذارید.

اگر با مفهوم «کیف پول ارز دیجیتال» آشنا نیستید، مطالعه مقاله آن را توصیه می‌کنیم.

استفاده از بیت کوین در ییلد فارمینگ

 شاید بپرسید «بیت کوین که شبکه دیفای ندارد، پس چطور می‌شود از آن در ییلد فارمینگ استفاده کرد؟» اینجاست که رپد توکن‌ها (Wrapped Tokens) به کمک می‌آیند. توکن‌هایی مثل WBTC یا RenBTC به شما این امکان را می‌دهند که معادل بیت کوین خود را روی شبکه‌هایی مثل اتریوم یا بایننس اسمارت چین داشته باشید. به این ترتیب:

• بیت کوین خود را به یک توکن معادل (مثل WBTC) تبدیل می‌کنید.
• این توکن را وارد قراردادهای دیفای می‌کنید.
• هم از رشد قیمت بیت کوین سود می‌برید، هم از ییلد فارمینگ درآمد کسب می‌کنید.

این یعنی می‌توانید همزمان هولدر بیت کوین باشید و در دنیای دیفای هم کسب درآمد کنید! اگر کنجکاو هستید، حتما مقالات بیت کوین و بلاکچین را هم مطالعه کنید تا با جزئیات بیشتر آشنا شوید

مزایا و معایب استیکینگ و ییلد فارمینگ

استیکینگ و ییلد فارمینگ هر دو روش‌های جذاب کسب درآمد هستند؛ اما هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.

مزایای استیکینگ

استیکینگ برای بسیاری از سرمایه‌گذاران گزینه‌ای مطمئن و قابل پیش‌بینی است. این روش نه‌تنها به امنیت شبکه‌های بلاکچین کمک می‌کند، بلکه درآمدی نسبتا پایدار را هم فراهم می‌کند.

• ریسک کمتر نسبت به ییلد فارمینگ
• امنیت بالا به دلیل سازوکار شبکه‌های PoS
• بازدهی ثابت و پیش‌بینی‌پذیر (مثلا سالانه ۵ تا ۱۵ درصد)
• مناسب برای سرمایه‌گذاران بلندمدت و کم‌ریسک

معایب استیکینگ

هرچند استیکینگ کم‌ریسک‌تر است، اما محدودیت‌هایی دارد که می‌تواند برای بعضی از سرمایه‌گذاران آزاردهنده باشد. مهم‌ترین این محدودیت‌ها، قفل بودن دارایی‌ها و بازدهی نسبتا پایین است.

•  بازدهی پایین‌تر نسبت به ییلد فارمینگ
• الزام به قفل کردن دارایی‌ها برای مدت مشخص
•  عدم امکان برداشت سریع در بسیاری از پروژه‌ها

مزایای ییلد فارمینگ

ییلد فارمینگ جذابیت زیادی برای سرمایه‌گذاران ماجراجو دارد. چرا که بازدهی بالایی ارائه می‌دهد و انعطاف زیادی در مدیریت سرمایه فراهم می‌کند.

•  سود بسیار بالا (گاهی حتی بالای ۱۰۰٪ سالانه)
•  امکان برداشت دارایی‌ها در هر زمان (نقدشوندگی بالا)
•  تنوع فرصت‌های سرمایه‌گذاری در دیفای
•  قابلیت ترکیب سودها (Compound) برای کسب سود بیشتر

معایب ییلد فارمینگ

اما ییلد فارمینگ همیشه هم بی‌خطر نیست. ریسک‌های فنی و امنیتی زیادی در این روش وجود دارد که می‌تواند به از دست رفتن سرمایه منجر شود.

•  ریسک بالا به دلیل پیچیدگی قراردادهای هوشمند
• امکان از دست رفتن سرمایه در حملات هکری یا کلاهبرداری‌های Rug Pull
• هزینه‌های بالای گس در شبکه‌هایی مثل اتریوم
• ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) در استخرهای نقدینگی دوطرفه

مقایسه سریع

به‌طور کلی، اگر ریسک‌پذیر هستید و سودهای بزرگ می‌خواهید، ییلد فارمینگ انتخاب خوبی است. اما اگر به دنبال درآمدی پایدار و کم‌ریسک هستید، استیکینگ منطقی‌تر است.

برای شروع مسیر سرمایه‌گذاری بهتر است حتما دوره آنلاین ارز دیجیتال  را بررسی کنید تا اصول اولیه را به‌خوبی یاد بگیرید.

جمع‌بندی

در این مقاله به سؤال اصلی «تفاوت ییلد فارمینگ و استیکینگ چیست؟» پاسخ دادیم. دیدیم که هر دو روش، راه‌هایی برای کسب درآمد غیرفعال از بازار کریپتو هستند، اما اهداف، سودآوری و میزان ریسک آن‌ها متفاوت است: استیکینگ بیشتر بر تأمین امنیت شبکه‌های بلاکچین و دریافت پاداش‌های نسبتاً ثابت تمرکز دارد و برای سرمایه‌گذاران کم‌ریسک و بلندمدت مناسب است. ییلد فارمینگ فرصتی است برای کسب سودهای بسیار بالاتر اما با ریسک‌های بیشتر، مخصوصاً در پروژه‌های دیفای که گاهی امنیت پایین‌تری دارند. انتخاب بین این دو، کاملاً به استراتژی شما بستگی دارد. اگر به دنبال سود کم اما مطمئن هستید، استیکینگ گزینه بهتری است. ولی اگر می‌خواهید بازده بالاتر داشته باشید و می‌توانید ریسک‌های بیشتر را مدیریت کنید، ییلد فارمینگ می‌تواند جذاب باشد.

مقالات مرتبط:

چگونه وارد ارز دیجیتال شویم؟ از شروع تا کسب درآمد برای تازه‌کارها! آموزش ترید ارز دیجیتال از صفر تا صد رایگان استراتژی ترید روزانه؛ 10 مورد از بهترین استراتژی‌های دی تریدینگ (Day Trading) ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد؟ تتر چیست؟ آموزش جامع استیبل کوین محبوب بازار کریپتو چیست؟ معرفی جامع بازار کریپتوکارنسی آموزش تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال از 0 تا 100 آموزش تریدینگ ویو (TradingView) برای معامله‌گران ارز دیجیتال